Welke profetische boodschap brengt Jesaja? Deze gaat over zonde, oordeel én genade. Over de Heilige van Israël, Die verlost en alles nieuw maakt.
Profetische prediking heeft een ontdekkende kant. Het eerste deel van Jesaja gaat uitvoerig in op het kwaad van Israël. We ontdekken twee soorten zonden. In de eerste plaats godsdienstige. De tempeldienst gaat door, offers worden gebracht en priesters doen hun dagelijkse werk. Toch blijkt de Heere te walgen van deze godsdienstige praktijk, staat al direct aan het begin van het Bijbelboek (Jes. 1:9-20).
Godsdienst is mooi en rijk als dienst aan God, als deze de sfeer ademt van liefde, trouw en gehoorzaamheid. Wanneer bidden, zingen en offeren haaks staan op de levenspraktijk, gaat het helemaal mis. Zonde is ten tweede namelijk concrete overtreding van Gods gebod. Er blijkt volop onrecht te bestaan in Israël. Er is machtswellust bij de bestuurders, geldzucht bij de welgestelden, terwijl voorname vrouwen voor kostbaarheden en weelde leven (Jes. 2:6-3:26). Er worden allerlei afgoden gediend. Een ernstig gevolg van deze levensinstelling is dat weduwen en armen ernstig tekortkomen. Een praktijk die volledig voorbijgaat aan Gods bedoeling. Hij heeft een wijngaard geplant die helaas slechte vruchten voortbrengt (Jes. 5:1-7).
Verbondsbreuk
Profetische prediking verkondigt waarom zonde erg is. Israël gaat hiermee niet alleen tegen Gods wet in, zonde is vooral het breken van Zijn verbond. Ongehoorzaamheid tegen de Heere, Die een speciale relatie heeft met Israël. Die Zijn volk het beloofde land heeft gegeven en altijd heeft gezorgd. Zonde is liefdeloosheid tegenover liefde. Ontrouw tegenover trouw. Zonde is de afgoden nalopen en de ene ware God voorbijgaan. Zonde is leven voor jezelf en niet voor God. Overtreding van het eerste gebod brengt al het andere kwaad voort. Jesaja brengt een dodelijke ziekte scherp en pijnlijk aan het licht: als de Heere niet in het middelpunt staat, nemen andere zaken of personen die plaats in.
Gods oordeel
Profetische prediking is indringend. Jesaja geeft aan dat de Heilige van Israël al deze onheiligheid niet verdraagt en daarom zal oordelen. Hij gebruikt hiervoor verschillende instrumenten, zoals de grootmachten Assyrië en Babel. Terwijl in 722 voor Christus het noordelijke tienstammenrijk door de Assyriërs onder de voet wordt gelopen, gebeurt dit in 586 met het zuidelijke tweestammenrijk van Juda. In het licht van Gods toekomstige oordeel roept Jesaja op tot bekering.
Toch is Gods oordeel zo vastbesloten dat er geen vrucht op de profetische boodschap lijkt te rusten. Als Jesaja wordt geroepen, hoort hij dat zijn boodschap alleen maar tot verharding leidt (Jes. 6:9-13). Een voor de hand liggende vraag is: waarom wordt de profeet dan gezonden? Daarop zijn twee antwoorden te geven. Ten eerste kan het volk nooit zeggen dat het de weg van verlossing niet heeft gehoord en daarom is het ook niet te verontschuldigen. Ten tweede is Gods oordeel niet Zijn laatste woord.
Profetische prediking verkondigt niet alleen vergeving, maar ook vernieuwing; een leven van recht en gerechtigheid.
Gods verlossing
Profetische prediking verkondigt ook verlossing. De reden hiervan is dat de Heilige van Israël trouw blijft aan Zijn verbond en belofte. Bovendien kán Hij verlossen, want Hij is totaal anders dan de machteloze afgoden (Jes. 44). Aan Zijn volk in ballingschap verkondigt Hij als de Schepper van hemel en aarde Zijn almacht. Daarom is Zijn beloftewoord niet machteloos maar levend en krachtig (Jes. 40:6-8, 12-31). Door de ballingschap heen geeft Hij een nieuw begin. Hoe zal dat gebeuren? Er komt een Verlosser, een nieuwe David, Die vrede en gerechtigheid brengt. Daarbij hoort een nieuwe uittocht, een nieuwe schepping en uiteindelijk een nieuw Jeruzalem (Jes. 65-66).
De vraag is hoe de Messiaanse Koning Zijn zondige volk verlost. We komen nog een Verlosser tegen: de Knecht van de Heere (Jes. 42, 49-55). Deze Knecht gaat uit boven Israël en koning Kores, want Hij brengt verzoening via een weg van plaatsvervangend lijden (Jes. 53). Op deze manier breekt er heil aan voor een rest van Israël, die deze boodschap gelooft en zich bekeert, én voor gelovigen uit de heidenvolken. Voor hen loopt de weg eveneens via het oordeel naar de verlossing.
Er treedt ook een Profeet op Die het heil van bevrijding verkondigt en geestelijke blijdschap brengt (Jes. 61). Gods verlossing betekent heil voor nu én voor de toekomst. Meerdere keren zien we een wereldwijd perspectief, waarin de Heere in een vernieuwde schepping onder Zijn volk woont (Jes. 24-27, 65-66).
Vernieuwing
Profetische prediking verkondigt niet alleen vergeving, maar ook vernieuwing; een leven van recht en gerechtigheid. De Heere zal dit Zelf brengen via de Koning uit het huis van David, klinkt aan het begin van het Bijbelboek: “Sion zal door recht verlost worden, en wie van haar zich bekeren, door gerechtigheid” (1:27). Via een weg van oordeel zal er geestelijke vernieuwing komen. Hierdoor zullen de gelovigen op de Heere lijken door ook zelf recht en gerechtigheid te zoeken (Jes. 58). Ze zullen Hem dienen door het goede voor hun naaste te zoeken, met name voor armen en verdrukten. Zo worden de contouren van een rechtvaardige samenleving zichtbaar. In het leven met God gaat het ook om sociale gerechtigheid, om hart en oog voor allen die in de verdrukking zitten.
"*" geeft vereiste velden aan